Pożyczka jest często spotykanym instrumentem wykorzystywanym aby dokapitalizować spółkę z o.o. Najczęściej jest to pożyczka udzielana przez wspólnika. Niestety, udzielenie spółce pożyczki nie jest takie proste jak się wydaje i wymaga podjęcia określonych działań, których brak skutkować będzie jej nieważnością. Jakie błędy najczęściej popełniają przedsiębiorcy? O tym przeczytasz poniżej.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zwykle mają świadomość, że jeżeli potrzebują dokapitalizować spółkę to najszybciej mogą to zrobić udzielając spółce pożyczki. Pożyczka jest wygodną i tanią alternatywą do podwyższenia kapitału zakładowego spółki czy dopłat. Często doradzając przedsiębiorcom w bieżącym prowadzeniu spółki, jak również doradzając w ramach due diligence przy okazji sprzedaży udziałów w spółce, spotykam się jednak z błędami i brakami, które skutkują wręcz nieważnością umowy pożyczki. Są zdziwieni, że nikt im o tym nie powiedział. Cóż – nie musiał bowiem biuro księgowe często takiej wiedzy nie ma.
A zatem ...
Jakich błędów należy unikać udzielając pożyczki spółce?
Lista błędów i tego co może pójść nie tak jest długa, więc skupię się na najważniejszych kwestiach:
- najczęstszy błąd – zapłata zobowiązań spółki z rachunku prywatnego wspólnika/członka zarządu bez uprzedniej umowy zawartej ze spółką
UWAGA! umowa pożyczki na kwotę powyżej 1000 zł powinna być zawarta w formie pisemnej. Forma zastrzeżona jest w celach dowodowych więc jej niezachowanie nie powoduje nieważności takiej umowy, a jedynie utrudnienia dowodowe. Oczywiście można zatem zastosować formę dokumentową np. mail, jednak na wszelki wypadek, radzę sporządzenie umowy pożyczki na piśmie.
- brak zgody zgromadzenia wspólników na zawarcie umowy pożyczki ze wspólnikiem i na warunki tej umowy, w sytuacji gdy wysokość pożyczki przekracza dwukrotność kapitału zakładowego wymaga. Mając na uwadze, że zwykle kapitał zakładowy spółki z o.o. to 5000 zł, pożyczka powyżej 10.000 zł wymaga zgody zgromadzenia wspólników. Chyba, że umowa spółki stanowi inaczej,
- brak zgody zgromadzenia wspólników na zawarcie umowy pożyczki z członkiem zarządu i na warunki tej umowy, chyba że umowa spółki takiej zgody nie wymaga
UWAGA! Brak wymaganej zgody zgromadzenia wspólników powoduje, że umowa pożyczki jest nieważna.
- brak formy aktu notarialnego gdy umowa pożyczki zawierana jest z jedynym wspólnikiem, który jednocześnie jest członkiem zarządu spółki,
- brak reprezentacji spółki przez pełnomocnika gdy umowa pożyczki zawierana jest z członkiem zarządu
UWAGA! Chociaż nie wynika to wprost z żadnego przepisu prawa dominuje pogląd, że w takim przypadku także mamy do czynienia z nieważnością umowy pożyczki.
- brak ustalenia rynkowego oprocentowania pożyczki, która jest udzielana przez wspólnika czy członka zarządu, co może mieć swoje konsekwencje podatkowe dla spółki.
Czy trzeba zapłacić PCC?
Otóż nie i to jest właśnie jeden z powodów, dla którego często z tej formy przedsiębiorcy korzystają.
Dla jasności - zapłata PCC (podatek od czynności cywilnoprawnych) nie jest wymagana jeżeli pożyczki udziela spółce jej wspólnik.
Chciałabym również zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię, która może nie być taka oczywista na pierwszy rzut oka, a którą jednak Zarząd spółki z o.o. powinien mieć na uwadze, a mianowicie:
Czy Zarząd ponosi odpowiedzialność jeżeli umowa pożyczki została nieprawidłowo zawarta?
Odpowiedź jest wielowątkowa i wymaga szerszego omówienia, dlatego poświęcę temu zagadnieniu odrębny wpis. Już teraz zapraszam do jego lektury.
Jeżeli jesteś wspólnikiem lub członkiem zarządu spółki z o.o. i nie wiesz jak prawidłowo korzystać z tej formy dokapitalizowania spółki zapraszam do kontaktu zarówno stacjonarnie w Warszawie i Płocku, jak i on line.
